WMO-beleid

Terwijl ik me ooit had voorgenomen om hier alleen maar belevenissen uit de taxi op te schrijven, ontkom ik er niet aan om hier nu alweer het derde politieke praatje op een rij te plaatsen. Geloof me, ik vertel ook veel liever over bijzondere voorvallen, maar de laatste tijd gebeurt er weinig bijzonders en loop ik wel regelmatig tegen algemeenheden met een politiek randje aan. Of eigenlijk lopen veel mensen ertegenaan en observeer ik alleen maar. 

Zoals de deeltaxi voor regionaal vervoer. Iedere gemeente bedenkt zelf hoe ze mensen met een beperking of met een kleine portemonnee een collectief vervoersysteem aan kunnen bieden. Elke gemeente stelt daarbij de precieze doelgroep, de voorwaarden en de eigen bijdrage vast. En zo kan het gebeuren dat iemand die in Oss vanuit een wijk naar het centrum reist € 1,30 betaalt en dat de Bosschenaar die in zijn stad dezelfde trip maakt slechts € 1,20 neertelt. Of dat de deeltaxi in Eindhoven echt alleen maar bedoeld is voor mensen met een indicatie, terwijl in Oss iedereen er gebruik van mag maken. alleen betaal je zonder indicatie 3x zoveel. Maar dan nog, als je na een avondje stappen voor nog geen vier euro met de taxi naar huis kunt, is dat geen geld. 

Die gemeente Oss, daar wil ik het over hebben. Want daar woon ik en daar zie ik dingen gebeuren waar ik niet blij mee ben, maar waarvan ik ook niet goed weet hoe je zoiets op kunt lossen.
De gemeente wil bezuinigen, o.a. op vervoer. Oss heeft al langer een indeling in mensen die zorgvervoer krijgen en mensen die minimavervoer krijgen. Er zijn verschillen in de regels en de bedragen, maar hoe dat precies zit weet ik niet. Wat ik nu ga vertellen gaat voor zover ik weet alleen op voor mensen die een indicatie voor zorgvervoer krijgen.
Nu een jaar geleden kreeg iedere deeltaxipassagier met een WMO-zorgindicatie een brief waarin het nieuwe beleid werd aangekondigd: per jaar mag men nog maar 700 zones van het openbaar vervoer met de WMO-korting rijden, de rest gaat tegen het 3x hogere tarief. Bovendien moet iemand minimaal 12 keer per jaar de deeltaxi gebruiken (heen en terug telt als twee ritten), anders vervalt de kortingspas en is ook het duurdere vervoer geïndiceerd. Die laatste maatregel ging zelfs met terugwerkende kracht in, mensen die vorige jaar niet aan hun 12 ritten kwamen, waren per direct hun korting kwijt. Zodra ze weer 12 "dure" ritten hebben gemaakt, mogen ze een nieuwe kortingspas aanvragen. (Dat dit met terugwerkende kracht gebeurde is in mijn ogen juridisch niet houdbaar, maar daarover wil ik het hier nu niet hebben.) 

Het eerste deel van de maatregel begrijp ik nog wel. Laat ik als voorbeeld onze bingodames nemen: enkele tientallen passagiers, voornamelijk vrouwen, gaan dagelijks naar een van de vele bingo-avonden in Oss en omgeving. Elke avond zijn er verschillende zalen waar je bingo kunt spelen voor flinke geldprijzen. Dat werkt verslavend en het gokverslaafde bingopubliek gaat soms zelfs zeven(!) avonden per week op pad, met de deeltaxi uiteraard. Dat de gemeente stelt dat zoiets niet van publiek geld hoeft te gebeuren, vind ik heel begrijpelijk. Dat die mensen toch nog een deel van hun hobby c.q. verslaving goedkoop kunnen onderhouden, vind ik ook prima. Willen ze toch elke avond blijven gaan, dan doen ze dat maar tegen het hogere tarief. Of ze liften met iemand mee.

Maar er zijn ook mensen die aan die 700 zones flink tekortkomen. Zoals die man die dagelijks zijn echtgenote bezoekt, die twee dorpen verder in een verpleeghuis is opgenomen. Of die man die met de deeltaxi naar zijn werk moet. Hij ziet te slecht om te mogen fietsen en het openbaar vervoer komt totaal niet in de buurt van het industrieterrein waar hij werkt. Maar gelukkig is daarvoor een oplossing: je dient bij het WMO-loket een gemotiveerd verzoek in en je krijgt zó een onbeperkte indicatie. Alleen, de gemeente houdt deze mogelijkheid onder de pet. Nergens wordt hierover iets openbaar gemaakt. Pas als je in uiterste nood bij de gemeente aanklopt omdat je het zo niet langer volhoudt, komt die uitzonderingsmogelijkheid tevoorschijn. 

En dáár wringt het, naar mijn mening. Want heel veel mensen weten dit niet en komen in financiële problemen omdat ze geen andere oplossing hebben. Als taxichauffeur vertel ik deze mogelijkheid aan elke passagier die in mijn ogen (maar wie ben ik?) binnen de doelgroep hoort, maar daarmee bereik ik niet iedereen. Onlangs had ik iemand in de taxi die in de WMO-cliëntenraad zit, ook die wist niet dat dit mogelijk is. 
Natuurlijk begrijp ik ook wel dat de gemeente niet staat te springen om een hausse van aanvragen af te werken. Natuurlijk begrijp ik ook wel dat de gemeente alle querulanten liefst buiten de deur houdt. Maar dan nóg, op een of andere manier moet dit toch opgelost kunnen worden voor de mensen die het wel aangaat en die nu van ellende niet meer weten hoe ze het financiële plaatje nog rond krijgen? Met armoede loop je niet te koop. En als je denkt dat je de bodem van de mogelijkheden al hebt bereikt, ga je niet klagen dat je nog meer nodig hebt. Dus is het maar een enkeling die bij de gemeente aanklopt. 

Ik pretendeer met dit blogbericht niet een oplossing aan te kunnen dragen. Ik probeer alleen maar om beleidsmakers die het aangaat hierover aan het denken te zetten. En intussen hoop ik dat gebruikers van de WMO-pas die in deze situatie zitten, door dit stukje weer iets meer weten over hun rechten.